Punk

Over het hoofdstuk

Het tweede hoofdstuk van GELOOF DE HYPE! (bronverwijzing 37 tot en met 100, zie onder) gaat over de punkhype in de jaren zeventig. Het was kort, maar extreem krachtig. De opkomst van de Sex Pistols wordt uitgebreid beschreven, met in hun slipstream andere Britse bands en natuurlijk de opkomst eerder al van de Ramones in New York. Maar waar waren zij geweest zonder The Velvet Underground en The Stooges? Daarnaast is er uitgebreid aandacht voor de Nederlandse punktijd met onder andere Panic, The Ex, de Rondos, No Fun, Gallerie Anus, Dr. Rat, de Koekrant…

5 iconische nummers

Wellicht het meest iconische nummer van de punkhype was Anarchy in the U.K. van de Sex Pistols, omdat het zo duidelijk appelleerde aan de problemen die er waren in Engeland. Deze liveversie was in het tv-programma van Madchester-Icoon Tony Wilson. Meer over hem lees je in het Postpunk-hoofdstuk of de Manchester-muziektour.

Tevens niets aan de verbeelding overlatend was Blitzkrieg Bop, het meest spraakmakende nummer van de legendarische punkband Ramones.

Vrijwel alle punkers noemen als hun inspiratiebron The Velvet Underground, daarom dat ik daar ook zo uitgebreid op in ga in het boek. Samen met hun manager Andy Warhol waren zij van grote invloed op punkartiesten.

De invloed van ‘The Velvets’ was bijvoorbeeld te horen bij The Stooges. Frontman Iggy Pop vervolgde zijn carrière solo, waarbij hij twee platen liet produceren door David Bowie. Lees veel meer hierover in het boek. Onderstaand nummer staat op The Idiot. Deze plaat stond aan op de platenspeler van Ian Curtis toen hij thuis zelfmoord pleegde, waarover je natuurlijk in het hoofdstuk Postpunk meer leest.

Veel aandacht is er in dit hoofdstuk voor Nederlandse punk, zoals de Rondos, Panic! en… The Ex. Laatstgenoemde band besteedde veel aandacht aan de kraakscene. Het meest tot de verbeelding sprekend is hun plaat Disturbing Domestic Peace en let dan vooral op de cover en het nummer Squatsong. En natuurlijk de boodschap die ze op deze plaat hadden gezet “betaal niet meer dan fl. 10,-” (zie bron 98 hieronder).

Bronvermelding

37. Klassiek punknummer van de Sex Pistols. “No future for you” zou nooit meer uit de hoofden van punkers weggaan.

38. Ik schrijf over het optreden van de Sex Pistols in de Today-show als startpunt van de punkhype in Engeland en daarmee in Europa. Schandalig en legendarisch.

39. Op deze site lees je over het ontstaan van ‘The Pistols’.

40. Matlock verliet de Sex Pistols niet omdat hij van The Beatles hield, zoals manager McLaren graag naar buiten toe wilde uitdragen, maar gewoon omdat Rotten en Matlock zo compleet verschillend waren. Of zoals hij zelf in goed Engels zei: “Me and John were chalk and cheese, so I left” – een quote die ik gebruik in het boek.

Geinig dat Sex Pistols, zie onder, later poseerden op dezelfde wijze als de iconische Beatles-foto’s op de cover van Red + Blue Album (check die foto’s).

41. Ik haal in het boek quotes aan van Steve Jones en Johnny Rotten. De quote van Jones over muziek en chaos was zo raak dat hij tegenwoordig in t-shirtvorm te bestellen is. Hier check je vanaf een minuut of 12 het interview met Rotten dat ik aanhaal in het boek (maar kijk zeker de hele docu!).

42. Reids iconische coverbeeld van God Save The Queen vind je hier. Sowieso een leuk artikel over dit nummer.

43. Ik dook wat dieper in de debuutplaat van Sex Pistols – Never Mind The Bollocks, Here’s The Sex Pistols. Lees, luister en huiver. Leuk weetje hierover over de opnames en de rol van Sid Vicious hierin:

44. Ik heb het in het boek over het optreden van de Sex Pistols op de Theems. De beelden van dat optreden vind je hier:

45. Ik schrijf in het boek over Bob Geldof en zijn Boomtown Rats en haal wat quotes aan. Lees dit en dit interview in OOR, daar vind je de bron en veel meer leuke verhalen.

46. Damned – New Rose. Punkklassieker en eerste punksingle uit Engeland.

47. Ik haal een quote aan van Strummer in OOR. In dit artikel vind je de bron van de quote uit het boek. Het artikel is sowieso een aanrader om te lezen, omdat ze ook stilstaan bij de inspiratie die Sex Pistols hadden op hun muziek.

48. Ik dook dieper in London Calling, de derde plaat van de Clash, dan dat ik daar ruimte voor had in het boek. Dus zette ik het online 🙂

49. River Phoenix overlijdt kort voor de opnames van Total Eclipse. Hier een verhaal over de acteur.

50. Ik schrijf in het boek over het historische optreden van de Rondos in Londen, in het voorprogramma van Crass. Op de site van de Rondos zie je Londen als vreemde eend in de bijt van het optredensoverzicht. Fred de Vries schreef er een mooi artikel over voor De Groene Amsterdammer en Crass heeft ook een prominente plek in zijn boek Club Risiko (aanrader!). In dit boek lees je ook Rimbauds quote over het dragen van elkaars kleding dat ik citeer in mijn boek. Nog verder lezen over Crass doe je in The Story of Crass.

51. In het boek gaat het over het No Nukes Festival en dan vooral het optreden van The Stranglers aldaar. Zie hieronder beelden daarvan. De festivalkrant is ook zeker de moeite waard. Ze claimen trouwens dat U2 zou komen, maar Bono en co. zijn er nimmer gesignaleerd.

52. Het nummer Banana Republic van Boomtown Rats kijk je hieronder.

53. Zie 45.

54. Ik stip kort de nummers Do They Know It’s Christmas? (1984) en We Are The World (1985) aan, allebei liefdadigheidsprojecten van een gelegenheidsgroep. Mocht je ze even willen herbeleven (niet per se een aanrader, zeker de tweede niet) maar dan kan je hierboven op de links klikken. 

55. Het beeld van Monroe dat Warhol schilderde bekijk je hier, hoewel ik me niet kan indenken dat er iemand is voor wie het beeld nieuw is… Wellicht dat de informatie achter de link je nog wat leuke nieuwtjes vertelt.

56. Het gaat in het boek uitgebreid over Warhol en zijn The Factory. Kijk in de New York muziektour naar de locaties van The Factory 1+2. In The Factory organiseerde Warhol een serie live performances waar muziek, dans, kunst en film samenkwamen. Hieronder zie je een impressie hoe dat eraan toe ging.

57. Je bent één klik verwijderd van hét inspiratiealbum van eigenlijk alle (post)punkers: de titelloze debuutplaat van The Velvet Underground.

58. Ik schrijf vervolgens over de cover van deze plaat: Warhols banaan. Bestel de poster hang het op en kijk er de hele dag naar. Of koop ‘m in de vorm van sexy lingerie. Succes gegarandeerd!

59. Ik citeer Lou Reed over Cale en Nico, opgetekend door Bert van de Kamp in 1975. Je leest het volledige interview in deze prachtige OOR-reportage.

60. Sweet Jane van The Velvet Underground werd een bescheiden hit en, net als de band zelf, pas later op waarde geschat. Rolling Stone vond er in 2011 een plekje voor in hun lijst met 500 Greatest Songs of All Time. De liveversie op een soloalbum van Lou Reed zorgde later voor hernieuwde interesse. Je moet dan wel door een extra gitaarsolo van 3,5 minuut bijten.

61. Zie 59

62. Zie 26 van het vorige hoofdstuk.

63. New York stond aan de wieg van punkmuziek en als je dat in levenden lijve wil ervaren, doe dan de New York muziektour en check deze punkhotspots! 

64. Klassieke quote van producer Brian Eno. Om de invloed van The Velvet Underground duidelijk te maken sprak hij de legendarische woorden: “Everyone Who Bought One of Those 30,000 Copies Started a Band”.

65. Over de livestatus van Iggy en bijbehorende anekdotes lees je in OOR 6, 2020. Een klassieke Iggy Pop-performance van I Wanna Be Your Dog vind je hier. Omdat hij de helft van het nummer met de broek op zijn enkels staat, moet je wel even tegen YouTube zeggen dat je 18+ bent.

66. Bowie schreef The Jean Genie als ode aan Iggy Pop (bron: OOR 6, 2020) en Queen Bitch als ode aan The Velvet Underground (bron).

67. Deze quote van Iggy Pop lees je in OOR 6, 2020.

68. De anekdote over Iggy Pop in Paradiso waar ik bij stil sta in het boek, wordt hier kort aangehaald door Hester Carvalho. Ik schrijf in de regel ervoor over het Toppop-optreden. Beelden daarvan staan (tijdelijk) op NPO Start (25:25 min.).

69. De debuutplaat Ramones van de Ramones is een klassieker onder de punkplaten en daarom ga ik er via bovenstaande link verder op in dan dat er ruimte voor was in mijn boek.

70. Een eeuw popmuziek is een fantastisch boek van Gert Keunen over de muziekgeschiedenis. Gaat iets minder diep in op specifieke thema’s zoals in mijn boek, maar geeft juist een fraai beeld van de hele popmuziek en leest bovendien lekkerder weg dan popencyclopedieën. In dat boek vind je de quote van Tommy Ramone waarnaar wordt verwezen in het boek, dat origineel uit dit werk van Marc Didden (Humo) komt.

71. De bron van de quote van Dee Dee Ramone uit mijn boek vind je hier.

72. Een voorbeeld van Dee Dee’s legendarische “one two three four” zie je in deze live-uitvoering van Blitzkrieg Bop.

73. Foto’s van CBGB vind je voldoende online, maar deze verzameling van de toenmalige huisfotograaf is een prima vertrekpunt. Ik nodig je uit ook gewoon eens CBGB in Google Images in te toetsen en je te wanen in de New Yorkse punkjaren.

74. In dit Volkskrant-artikel deelden drie bezoekers van de Ramones’ eerste Nederlandse concertreeks hun ervaringen. Eén van hen is Erik de Jong (Spinvis) en zijn quote haal ik aan in het boek.

75. Toen de Talking Heads nog écht punk waren, oogsten ze succes met Psycho Killer. Een oude demo uit 1975 daarvan vind je hieronder. Erg cool om te horen. Groot verschil met de versie die uiteindelijk zou worden uitgebracht is de spraakmakende “fa-fa-fa-fa-fa” die extra is benadrukt, een belangrijke succesfactor van de single. Vraag de dj op een dansfeest eens of hij dit nummer opzet en het geluid naar beneden doet bij de fa’s en ik beloof je dat iedereen meeschreeuwt.

76. Niet alleen Velvet-spots kan je zelf verkennen in New York, óók Ramones-spots. Lees het in de New York muziektour, kost niets. Behalve het vliegticket dan natuurlijk…

77. Ook de Nederlandse Bettie Ringma hing veel rond in de CBGB en maakte deze fotoreportage van zichzelf met alle helden van deze scene. Geweldig.

78. Dat onderstaand nummer voortkomt van twee leden van de Talking Heads is bijna onvoorstelbaar, maar toch is het zo. Achtergrondinformatie hierover lees je in het boek.

Tina was echter niet de eerste blanke vrouwelijke rapper, punkdiva Blondie was haar voor (vanaf 2 minuten hoor je haar rappen).

79. Een foto van Blondie als Playboy Bunny (toen nog niet blond) vind je hier.

80. Blondie, haar naam is gevallen… In het boek gaat het er natuurlijk veel vaker over, onder andere over Denis (dat later werd gecoverd door Georgina Verbaan, wat kan ze goed acteren hè?). Denis zorgde voor een prachtige anekdote die ik aanstip in het boek, gerelateerd aan Molukse gijzeling in het provinciehuis in Assen in 1978. De bron van dat verhaal vind je in dit boek.

81. Ik schrijf over het eerste Ramones-concert in Europa. Hier luister je het Londense concert.

82. Lees hier de bron van de quote die ik noteer in het boek.

83. Hier lees je de volledige recensie van Syb Wynia over de Ramones in Nederland (op de website moet je een stukje naar beneden scrollen).

84. Zie 74.

85. Het boek Amsterdam RAW! toont prachtige foto’s van de punkscene in Amsterdam.

86/87. Meer over Panic zie je in deze aflevering van Andere Tijden (vanaf 9 minuten). Hier zie je meer over het optreden in CBGB (vanaf 13 minuten) en over het legendarische Paradiso-optreden waar Peter Panic in brand vloog. In deze podcast wordt uitgebreider stilgestaan bij het ‘brandoptreden’. Er zijn helaas geen beelden van, wel een geluidsfragment (het heeft nog nauwelijks views, dus als je nu kijkt ben je een early adopter).

88. Lees hier over Henk Beckers theorieën over verschillende generaties, inclusief de verloren generatie.

89. Op deze plek lees je meer over Punk in Utrecht, waaronder de quote van Erik de Jong waarnaar wordt verwezen in het boek en het verhaal over Tonny Hol en Sarasani. Leuk geschreven artikelen door Mark Roos.

90. Meer over Van Agt Casanova (“seks wordt obscuurder, neuken kost geld”) lees je op deze site over ondergewaardeerde liedjes.

91. In het boek staan twee quotes van G.W. Sok. De eerste vind je in het boek Club Risiko van Fred de Vries en de tweede in deze documentaire. Ik tip: lees/kijk ze allebei van begin tot eind!

92. De quote van Crass over de Rondos die ik aanhaal in mijn boek komt uit het boek The Story of Crass. Lees hier de passage die wordt aangehaald. De quote daarvoor uit de Rondos-biografie lees je hier. De lezing van de Rondos lees je hier. En nu we het toch over de Rondos hebben… hier zie je de ‘polio’-kaart, kan je misschien naar huis sturen. Sowieso een tip om een uurtje op de website van de Rondos rond te kijken, het geeft een prachtig beeld van de band. Check bijvoorbeeld dit affiche van Rock Against Religion inclusief de typisch Rotterdamse en weinig verhullende tekst: Pleur op met je godsdienst.

93. Over Hugo Kaagman, het ontstaan van de Koekrant en hoe zijn interesse voor punk begon, lees je verder op zijn website.

94. In dit artikel lees je de anekdote die ik aanhaal in het boek.

95. Meer weten over Gallerie Anus en de Nederlandse punkfanzines? Dan heb ik een paar tips. Allereerst dit artikel in De Groene Amsterdammer. Een nog beter beeld krijg je als je voor 5 euro de hele punkeditie leest uit maart 2012. De docu Punk in Nederland is zeker de moeite en vanaf minuut 40 gaat het concreet over Dr. Rat, Kaagman en Ozon. Deze en deze foto geven een goed beeld van de tijd en de galerie. Als je meer wil lezen over Dr. Rat is het boek van Martijn Haas over hem (Dr. Rat: Godfather van de Nederlandse graffiti) een absolute aanrader. Tot slot is deze korte aflevering van de VPRO-documentaire Generatie ’77-’84 met Diana Ozon informatief en leuk.

96. De Amsterdamse platenwinkel No Fun was een begrip. Check zeker deze korte VPRO-video daarover.

97. Dirk van Weelden beschreef in zijn boek Van Hier Naar Hier het concept ‘tactisch negativisme’.

98. Naar mijn smaak de meest legendarische Nederlandse punkplaat: Disturbing Domestic Peace van The Ex. Let zeker ook op het coverbeeld. Voorbeeld van de legendarische melding op de cover “betaal niet meer dan fl. 10,-“ zie je hier.

99. Jules Deelder blikt hier terug op het legendarische VPRO-programma Neon waarover ik het uitgebreid heb in het boek. Het boek No Future Nu van Leonor Jonker is de moeite waard om te lezen. Hierin lees je ook een ingezonden brief in de VPRO Gids.

100. Hier kijk je de hele aflevering van Neon waarover ik schrijf. Doe jezelf een lol en kijk het van begin tot eind. Het geeft zo’n goed beeld van de tijd. Als je alleen de passage wil checken met de quote van Deelder, kijk dan vanaf 30 minuten.


Verder lezen over de kortstondige maar extreem heftige punkhype?