Tijdens het benefietconcert na de terroristische aanslagen in Manchester (2017, na het concert van Ariana Grande) werd duidelijk dat hét antwoord van Manchester op terrorisme popmuziek was. Niet verwonderlijk gezien de extreem rijke muziekgeschiedenis (waarover je ongetwijfeld al hebt gelezen in GELOOF DE HYPE!) met onder andere The Haçienda, The Factory, The Smiths, Joy Division, Oasis, New Order… Helaas is het in de stad flink puzzelen om ‘Madchester’ op waarde te schatten, want de stad wordt al jaren ontsierd door nieuwbouw en hijskranen. Hierdoor zijn veel historische spots verdwenen of erg goed verborgen. De eerste zin van het eerste nummer van de eerste plaat van Joy Division, Disorder, luidt “I’ve been waiting for a guide to come and take me by the hand.” Laat ik dat maar doen op deze pagina.
Allereerst vier kijktips, nee, must-sees!
- Zonder twijfel de meest iconische film over Madchester is 24 Hour Party People (2002, IMDB) over de opkomst en de ondergang van het label Factory Records en de nachtclub The Haçienda. Glansrol voor Steve Coogan als Tony Wilson.
- De documentaire Madchester – The Sound of the North is wat minder gepolijst, maar geeft een fantastisch beeld van de scene én staat op YouTube.
- Anton Corbijn regisseerde de film Control (2007, IMDB) over het leven van Joy Division-zanger Ian Curtis, volledig in zwartwit. Het toont een prachtig inkijkje in de opkomst en ondergang van de band, alsook de persoonlijke problemen van Curtis. Legendarisch zijn de scènes met Tony Wilson en het optreden in de Lesser Free Trade Hall – waar ik uitgebreid bij stil sta in het boek.
- De Oasis-documentaire Supersonic (2016, IMDB) schetst het succesverhaal van deze band aan de hand van prachtige anekdotes. Hoe kon een zootje ongeregeld uit een arbeiderswijk van Manchester binnen drie jaar uitgroeien tot de grootste Britse rocksensatie sinds The Beatles?
En dan de tour…
- Het strijdtoneel van Madchester, zoals uitgebreid in het boek beschreven, was natuurlijk The Haçienda, Tony Wilsons wereldberoemde nachtclub. Ik begin maar direct met het slechte nieuws: de club is naar de grond. Schrale troost: je kan nu kijken naar Haçienda Appartements, een appartementencomplex dat op dezelfde plek is gebouwd. Tony zou zich omdraaien in zijn graf… In mijn podcastserie ‘Op bedevaart naar de Haçienda’ leer je alles over de club en doe ik live verslag vanaf die plek.
- Als je de Lesser Free Trade Hall wil bezoeken, je weet wel: van dat ene legendarische Sex Pistols-concert dat veel grote artiesten (lees in boek) zou inspireren, dan heb je ook pech. Het is nu een Radisson hotel. Je kan er wel effe langswippen.
- Hetzelfde lot overkwam The Boardwalk, niet te verwarren met The Boardwalk in Sheffield. In deze voormalige club traden de grootste bands op. Onder andere de eerste drie concerten van Oasis waren hier. Je zou willen dat je erbij was… Ook op de plek van deze club staan nu enkel nog appartementen. Een ‘blue plaque’ op de muur naast nummer 21 herinnert aan de goeie ouwe tijd. Best wel sneu, toch?
- Iets beter nieuws is er voor Wilsons iconische label Factory Records. Het hoofdkantoor van de platenmaatschappij van onder andere Joy Division en New Order, nauw verwant met The Haçienda, bestaat nog. Het is nu een club waarvan Peter Hook (yep, de bassist van New Order) mede-eigenaar is: FAC 251.
- De op de plek waar Factory in 1978 werd opgericht, het woonhuis van mede-oprichter Alan Erasmus, vind je nu een ‘blue plaque’. Funfact: hij woont er nog steeds: 86 Palatine Rd.
- Die andere oprichter, Tony Wilson, zette zijn eerste stappen bij Granada TV in de Granada Studios. Je raadt het al: bestaat niet meer. Wat er over is, wordt steeds beperkter…
- Er mag dan wel een hoop naar de grond zijn, uniek in de stad zijn de murals: muurschilderingen van iconen. Je vindt er anno 2022 hier een van Tony Wilson, hier van Ian Curtis en hier van Peter Saville.
- Legendarisch is de Epping Walk Bridge. Hier namen de heren van Joy Division een bandfoto die werd gebruikt als cover van het compilatiealbum The Best Of Joy Division. Overgebleven Joy Division-bandleden zijn sinds het overlijden van Curtis op de bres om de brug naar hem te vernoemen en stellen Ian Curtis Memorial Bridge voor. Locals helpen je graag om een foto te maken, zij schatten het op waarde in.
Recensie van de fotograaf, 40 jaar later:
- Het graf van Curtis, met daarop de klassieke tekst Love Will Tear Us Apart, vind je buiten de stad (Macclesfield Cemetery, niet op loopafstand). Volg de pijlen op de begraafplaats. En hou je in, de steen is al vaker gestolen.
- Als je toch zover bent afgedwaald en Curtis-fan bent, dan kan je ook naar Curtis’ voormalige huis. Klassieker voor degene die de film Control (die hier ook is opgenomen) hebben gezien. Je krijgt vanzelf een knoop in je maag bij het zien van dit huis, met in je achterhoofd de scène dat hij zichzelf van het leven berooft.
- Als je toch bent afgedwaald en op zoek bent naar oude Joy Division-plekkies: dwaal dan ook zeker af naar Strawberry Studios te Stockport. Hier nam Joy Division hun eerste plaat Unknown Pleasures op, onder bezielende leiding van producer Martin Hannett. Was ooit het thuis van 10cc…
- Factory Records begon (FAC 1) met het hosten van dansavonden in de Russell Club. Dat lag aan de Royce Rd. Je raadt het al: bestaat niet meer.
- De onmisbare plek voor The Smiths-liefhebbers is Salford Lads’ Club. Hier namen de bandleden een iconische foto op die wordt geplaatst op de binnenkant van de cd/lp van de iconische plaat The Queen is Dead. Ook neemt de band regelmatig shots hiervan mee in hun videoclips. Binnen is door een hobbyist een klein Smiths-museum gemaakt. Ik geloof dat ‘ie alleen ‘s zaterdags open is tussen 11 uur en 14 uur. Kortom, goed mikken of even smekend contact opnemen van tevoren. Geneer je niet voor een imitatiefoto, je bent niet de eerste…
- The Ritz (nu: O2 Ritz) is een evenementenlocatie waar regelmatig leuke shows geprogrammeerd staan. Hier speelden The Smiths hun eerste gig. Optredens in een sfeervollere ambiance vind je aan de overkant bij Gorilla of om de hoek bij The Temple. Als je graag bandjes wil zien is het wijs om zeker ook de agenda van The Deaf Institute, iets verderop in de stad, te raadplegen.
- Gelukkig vind je in Manchester nog veel goede pubs (bijvoorbeeld Port Street Beer House, Piccadilly Tap en Beermoth). De barstreet van Manchester heet Oldham Street, doorspekt met typische Britse kroegen. The Crafty Pig is een aanrader maar Night & Day Cafe mag je zeker niet overslaan. Overal heb je goede kans om ‘s avonds livemuziek aan te treffen, maar bij Night & Day is het eigenlijk een zekerheidje. In deze kroeg werd ook Elbow ontdekt. Hou als muziekliefhebber trouwens continu je oren en ogen open, je vindt hier overal verwijzingen naar muzikale helden.
- Andere goede kroegen: op deze plek op Oldham Street zat ooit Dry (FAC 201) van Wilson. Op deze plek vind je de distilleerderij van Manchester Gin. Hier drink je aan de bar Haçienda Gin. Eerlijk is eerlijk, dat smaakt goeeeeed!
- Tegenover Night & Day Cafe, dus midden op Oldham Street, vind je Piccadilly Records. Sinds 1978 een van de beste onafhankelijke platenwinkels.
- Om in de platenzaken te blijven: Sifters Records moet je eigenlijk ook even bezoeken, van Oasis’ nummer Shakermaker (“Mister Sifter sold me songs, when I was just 16.”). De gebroeders Gallagher komen je nieuw gekochte plaat waarschijnlijk niet signeren, maar de verkoper doet daar niet moeilijk over. In de videoclip (op 3:18) zie je een fragment ervan.
- Het Hard Rock Cafe in Manchester is, onder andere met een uitgestald Noel Gallagher kostuum, een klein museum. Je vindt er unieke platen, gitaren en andere dingen aan de wand. Ik ben normaal niet zo van de Hard Rock cafés (inderdaad, vanwege die vreselijke kledinglijn) maar deze is zeker de moeite. En als je na een paar pints de kroeg uitloopt, loop je zo het voetbalmuseum of de kathedraal in, net waar je zin in hebt.
- De plek waar de aanslagen waren in 2017 was Manchester Arena en op deze plek zijn vaker grote shows.
- In het City of Manchester Stadium (het stadion van Manchester City) gaf Oasis een groots optreden voor 60.000 man, dat werd vastgelegd in de zeer geslaagde rockumentaire Lord Don’t Slow Me Down (2007, IMDB).
- In het Old Trafford Cricket Ground vinden regelmatig concerten plaats, onder andere het benefietconcert na de aanslagen in 2017.
Ja, wil je het echt weten? Ok ok, maar gedraag je… De historische coverfoto van Definitely Maybe is geschoten op 8 Stratford Avenue. Binnen inderdaad. En nee, de bewoners hebben ongetwijfeld geen zin in mensen die aanbellen.