Ontstaan de Arctic Monkeys
Misschien wel de eerste band die je als product van het internet kan beschouwen: de Arctic Monkeys. Geïnspireerd op The Strokes (let op de openingszin van hun zesde plaat: “I just want to be one of The Strokes”) maakten the boys next door normale muziek voor de normale man. Door jongeren in hun woonplaats Sheffield en door lokale media werden ze vroeg gehyped. Door gratis demo’s uit te delen bij hun concerten ging de band online viral (nog ver voordat viral een woord was). Hun singles en ep Beneath the Boardwalk (vrij naar de kroeg waar ze vaak optraden omdat frontman Alex Turner daar had gewerkt) werden online een groot succes, maar internetsceptici vroegen zich af of er dan nog wel iemand de cd zou kopen? Het antwoord kwam in januari 2006 toen ze hun debuutplaat Whatever People Say I Am That’s What I’m Not uitbrachten… (Een veel uitgebreider verhaal over de eerste Arctic Monkeys-jaren lees je in het boek GELOOF THE HYPE!)
Trivia
- Met meer dan 360.000 verkochte platen in één week, werd ‘Whatever’ de snelst verkopende debuutplaat aller tijden in Engeland. De rijen voor de platenzaken in het hele landen toonden aan er een echte hype gaande was. Of zoals Turner het zelf zei bij hun eerste concert na de lancering: “So it’s a fuckin’ phenomenon then, eh?”
- De band wilde een doorleefde foto op de cover, passend bij de verhalen die werden bezongen op de eerste plaat (waarover straks meer). Een vriend van de band, Chris McClure, werd geschikt geacht en gekozen als covermodel. Ontwerper Scott Jones: “It’s representing the whole ‘work during the week, get twatted at the weekend, then do the same thing over and over again’ thing.” De shoot op een zaterdagavond, nadat McClure in de kroeg heeft gehangen, levert volgens Jones te matig resultaat op omdat McClure niet dronken genoeg was. “We did one version and he wasn’t pissed enough. So the next week we got him completely hammered in the Korova bar in Liverpool. We did have a couple of photos of him lying on the floor, being sick everywhere. So we got him back up and he was bright as a button five minutes later, so I think the puke did him good.” De foto werd gemaakt en goed bevonden. De volle asbak en sigaret deden later wat stof opwaaien bij gezondheidsorganisaties, maar de band weerlegde de kritiek door te noemen dat de foto niet bepaald de voordelen van roken toont.
- Deze plaat is mijn favoriete plaat ooit gemaakt, zo leg ik hieronder uit in de radio-uitzending Ongekend Goed bij Leo Blokhuis:
Recensies
- NME: 10, album/year (“Our Generation’s Most Important Band”)
- Guardian: 5 sterren (“Ze zijn niet te houden!”)
- AllMusic: 5 sterren
De muziek is punky, energiek, vernieuwend en gaat terug naar de oorsprong van postpunk. Het is intelligent (met name de songteksten) maar gaat toch over doodnormale situaties. Later gaf de band aan dat ze dit nooit meer konden bezingen op latere platen, omdat hun leven zo was veranderd dat ze niet meer normaal waren. NME schreef een treffende recensie, die de invloed van de Arctic Monkeys duidelijk maakte: “Essentially this is a stripped-down, punk rock record with every touchstone of Great British Music covered. The Britishness of The Kinks, the melodic nous of The Beatles, the sneer of Sex Pistols, the wit of The Smiths, the groove of The Stone Roses, the anthems of Oasis, the clatter of The Libertines…” Rolling Stone omschreef de plaat als “een stormloop van begin-tot-eind vol verkwikkende riffs en scherpe dialogen die hun verschijning tot nog grotere hoogtes brengt.”
Lied-voor-liedanalyse
1. The View From The Afternoon
De Arctic Monkeys deden lekker waar ze zelf zin in hadden en dat bleek direct bij het eerste nummer. Richting het einde van het nummer, start het opnieuw. Als luisteraar denk je dat je per ongeluk de repeatknop hebt ingedrukt, maar het blijkt een grapje van de bandleden. Het is een van de laatst geschreven nummers van de plaat, maar was zo lekker pakkend dat het prima vooraan kon.
2. I Bet You Look Good On The Dancefloor
Deze eerste single was al een succes voordat Whatever uitkwam. In het boek (check proloog) ga ik verder in op de videoclip en “Don’t believe the hype”. De titel van het nummer is natuurlijk de perfecte openingszin als je naar een meisje in een Britse pub toestapt. Het nummer is een aanklacht tegen deze cultuur, omdat het zo plat is. Het is nog altijd één van de meest populaire Arctic Monkeys-nummers.
3. Fake Tales Of San Francisco
Eén van de eerste nummers die ze schreven en hier neemt de snelheid op de plaat iets af. In de eerste demoversies hoor je goed dat de band nog niet erg mature is. Fake Tales is geïnspireerd op andere bands die ze tegenkwamen in het circuit. Anderen waren vaak zo vol van zichzelf, dat de Arctic Monkeys ze graag op de hak wilden nemen in dit nummer. Exemplarisch is “He talks of San Francisco, he’s from Hunter’s Bar”. Zoals je in de Sheffield muziektour leest is de Hunters Bar niet meer dan een rotonde.
4. Dancing Shoes
Wederom een nummer over het uitgaansleven. Over mannen die het lastig vinden de eerste stap te zetten, het eerste dansje te maken of een openingszin uit te spreken. Al weet ik niet of “Get on your dancing shoes, you sexy little swine” dan erg in de smaak valt. De opening is nog kalm, maar daarna gaat het tempo snel omhoog in dit nummer.
5. You Probably Couldn’t See For The Light But You Were Staring Straight At Me
Heerlijk nummer in het midden van de plaat. Up-tempo en fijne meeschreeuwer. Turner omschreef het als liefdesnummer, omdat het gebaseerd was op een meisje dat hij kende. Toen het oeuvre van de band werd uitgebreid, verdween het nummer al gauw uit de live setlists. Getuige de titel was het ook nooit bedoeld als pakkende single. Het was het eerste nummer van velen met een onmogelijk lange titel waarmee de Arctic Monkeys zich niet populair maakten bij mensen die hun muziek aan de man moesten brengen.
6. Still Take You Home
Enige nummer dat Turner niet alleen schreef, want hier schreef ook Jamie Cook aan mee. Voor dit nummer geldt een beetje hetzelfde als het vorige nummer: strakke, snelle en heerlijke vuller van de plaat. Het nummer gaat over een date die niet erg vlekkeloos gaat en waar de jongen totaal niet geïnteresseerd is in de meid, maar waarbij hij wel geïnteresseerd is om haar mee naar huis te nemen (“still take you home”).
7. Riot Van
Even adem halen met een rustig nummer na al het geweld. Riot Van gaat over verveling in Sheffield en de ervaringen van de band van toen ze een jaar of 14 waren. Zij waren verveeld, maar hielden het netjes (naar eigen zeggen). Turner: “We waren nooit slechte jongens; we hielden het wel altijd leuk.” Drummer Matt Helders: “Alleen omdat je met mensen rondhangt die misschien inbrekers zijn, betekent niet dat je het zelf ook bent.”
8. Red Light Indicates Doors Are Secured
Maak het niet moeilijker dan het is. Gewoon een prettig nummer met rammende drums waarin met typische anekdotes wordt verteld hoe lastig het is om een taxirit te fixen na een avondje stappen. De titel is dan ook direct verklaard.
9. Mardy Bum
Van het ene doodeenvoudige onderwerp naar het volgende. Mardy Bum gaat over humeurige vriendinnen. De titel is overigens niet meer dan een gezegde voor een meid in die regio, maar dan wel een meid die een beetje ‘grumpy’ is. Maar ach, zeker in relaties heb je wel eens zo’n mening over elkaar…
10. Perhaps Vampires Is A Bit Strong But…
In Sheffield werd gefluisterd dat de Arctic Monkeys een beetje dom waren, omdat ze hun eerste concerten buiten de stad pro deo gaven. De band geloofde erin dat het bijdroeg aan hun bekendheid, net toen ze daarna de liedjes gratis verspreidden. Turner: “Ze wensten ons succes maar achter onze rug om waren ze ervan overtuigd dat we onze tijd aan het verdoen waren.” De band zou het bij het rechte eind hebben: de toegenomen bekendheid zorgde voor mond-tot-mondreclame en uiteindelijk een belangrijk deel van het succes.
11. When The Sun Goes Down
Mijn favoriete nummer, tevens door de band als single uitgegeven. Het nummer gaat over een prostituee (de verwijzing naar Roxanne is natuurlijk naar het gelijknamige nummer van The Police) en een klant die verkeerde bedoelingen heeft met haar. Na het rustige eerste couplet vliegen de instrumenten erin en ontstaat er een typisch anarchistisch punknummer. De titel die wordt geschreeuwd door Turner is afgeleid van een man die ze leerden kennen bij hun oude oefenruimte en die zei dat de buurt verandert als de zon onder gaat vanwege de aanwezigheid van prostituees (“They said it changes when the sun goes down!”). Die quote past trouwens prima onder een willekeurige zonsondergangfoto op Instagram.
12. From The Ritz To The Rubble
Een klassiek avondje uit met de heren van de Arctic Monkeys. De eerste helft van het nummer gaat over vreselijke uitsmijters die altijd wat te zeiken hebben. Dit deel wordt vrij ontspannen maar heerlijk up-tempo begeleid. Halverwege het nummer (instrumentaal stuk) is de avond gevorderd, zitten ze lekker in de olie en merk je dat ze dingen gaan doen die ze de volgende dag niet meer weten (“Last night, what we talked about made so much sense, but now the haze has ascended. It don’t make no sense anymore”). De muziek bereikt een climax.
13. A Certain Romance
Dit nummer is misschien wel gewoon een samenvatting van de plaat en daarmee de ideale afsluiter. Het gaat over een gebrek aan romantiek dat iedereen wel eens ervaart en zelfs deze populaire band die terugblikt op hun hype-periode (dit nummer werd als een van de laatste nummers geschreven). Sommige mensen proberen zich beter te voelen dan anderen, maar dat slaat nergens op. Zelfs de hypeband is niets meer dan een normaal clubje vrienden. Daar besluiten ze de plaat dan ook mee: “Well, over there, there’s friends of mine. What can I say? I’ve known ’em for a long long time. And, yeah, they might overstep the line. But you just cannot get angry in the same way.”